کاربرد دور سنجی در مطالعات آب های زیر زمینی قسمت ششم

ادامه مبحث کاربرد دور سنجی در مطالعات آب های زیر زمینی با نگاهی به سنجنده ها و انواع طبقه بندی سنجنده ها پی می گیریم.

8-1- سنجنده ها (sensors)

وسیله هایی که تابش الکترومغناطیس منعکس شده از پدیده های زمین را جمع آوری می کنند و به شکل مناسب تصویری و یا رقومی ارائه می دهند، سنجنده یا سنسور گویند.

1-8-1- طبقه بندی سنجنده ها

سنجنده ها را بر اساس منبع انرژی و بازده اطلاعات طبقه بندی می کنند.

طبقه بندی سنجنده ها بر اساس منبع انرژی

در این نوع طبقه بندی بندی سنجنده ها به دو نوع فعال و غیر فعال تقسیم بندی می شوند. (شکل زیر)

a-سنجنده غیرفعال          b- سنجنده فعال
تصویر شماتیک سنجنده های فعال و غیر فعال

الف) سنجنده های فعال

در این نوع سنجنده ها خود سنسور دارای منبع انرژی است. این انرژی برای اشعه دادن به پدیده فرستاده می شود و بازتاب آنها جمع آوری می شود. مثل رادار

ب) سنجنده های غیر فعال

این سنجنده ها دارای منبع انرژی نیستند بلکه انرژی منعکس شده از پدیده های مختلف که توسط تابش الکترومغناطیس خورشیدی ایجاد شده را جمع آوری می کننند. مانند اسکنرها ودوربین های معمولی

طبقه بندی سنجنده ها بر اساس بازده اطلاعاتی

در این طبقه بندی سنجنده ها به دو نوع تصویری و غیر تصویری (رقومی) تقسیم می شوند.

الف) سنجنده های تصویری

سنجنده هایی که در محدوده 0.9-0.3 میکرومتر را عکس برداری می کنند و اطلاعات را به صورت عکس ارائه می دهد. مانند دوربین های عکاسی

ب) سنجنده های غیر تصویری

سنجنده هایی که به طور مستقیم تصویر تهیه نمی کنند بلکه حاصل سنجش آنها، اطلاعاتی از شدت و ضعف انرژی بازتابی از عوارض زمینی است. شدت و ضعف انرژی بازتابی به وسیله سنجنده ها دریافت و به صورت عددی یا رقومی ثبت می شود و به صورت علایم رادیویی به زمین مخابره می شود و برای نمایش و آشکار سازی توسط کامپیوتر پردازش می شوند.
از این نوع سنجنده ها می توان به سنجنده M.S.S (اسکن کننده چند طیفی) و سنجنده R.B.V (ویدیکن پرتو برگردان) و سنجنده T.M (نقشه بردار موضوعی) اشاره نمود.
تفاوت هر یک از این سنجنده ها در قدرت تفکیک ، تعداد باندهای سنجنده و ….. می باشد.

نسل جدید سنجنده ها، سنجنده های فراطیفی (هایپراسپکترال) می باشد که به معرفی آنها می پردازیم.

سنجنده های هایپراسپکترال: این سنجنده ها به دو صورت فضابرد و هوابرد می‌باشند: سنجنده های فضابرد عبارتند از(Hyperion, Ali, Proba) که در مدار زمین قرار می‌گیرند. سنجنده های دیگر نظیر (Hymap, Casi, AVIRS, DBHS) نیز بر روی هواپیماهای سبک یاحتی در برخی موارد بر روی هلی کوپترها قابل نصب بوده و با توجه به ارتفاع کم پرواز از دقت بسیار زیادی نسبت به سنجنده های نصب شده درماهواره ها برخوردار هستند.
تصاویر هایپراسپکترال بصورت داده های سه بعدی جمع آوری و نمایش داده می شوند، جمع‌آوری اطلاعات مکانی در جهات برداری x,y و اطلاعات طیفی در جهت z صورت می‌گیرد.
این تکنولوژی تقریباً جدید بوده و توسط محققان و دانشمندان برای شناسایی کانی‌ها، پوشش گیاهی و مواد ساخته شده مصنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ادامه دارد

کاربرد دور سنجی در مطالعات آب های زیر زمینی 5