هدایت الکتریکی آب یا EC و اندازه گیری آن

هدایت الکتریکی آب نشان‌یدهنده میزان املاح هادی موجود در آب می‌باشد. واحد هدایت الکتریکی که آن را با EC نیز نمایش می دهند  ohm-1 یا mho می باشد و واحد هدایت الکتریکی ویژه آب µ mho/cm (میکرو موس بر سانتیمتر) که در سیستم SI با µSiemens/cm (میکرو زیمنس بر سانتیمتر) نمایش داده می‌شود. معمولاً وقتی از وازه “هدایت الکتریکی آب” استفاده می‌شود منظور همان “هدایت الکتریکی ویژه آب” می‌باشد. با توجه به این که هدایت الکتریکی رابطه مستقیمی با TDS و نمک‌های محلول در آب دارد، لذا اندازه‌گیری آن به منظور کنترل کیفیت آب از اهمیت زیادی برخوردار است.

اندازه‌گیری هدایت الکتریکی

یکی از راه­‌های ساده تعیین غلظت املاح محلول در آب، اندازه‌گیری هدایت الکتریکی است. آب مقطر یا آب خالص تقریباً هادی جریان الکتریسیته نیست ولی اگر در آب نمک‌های ‌محلول ‌وجود ‌داشته ‌باشد، آب را هادی جریان ‌الکتریسیته می‌کند. ‌هر چه مقدار املاح حل شده در آب بیشتر باشد قابلیت هدایت الکتریکی نیز افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر مقاومت الکتریکی آن کاهش می‌یابد. با توجه به ‌نقش درجه ‌حرارت در میزان هدایت الکتریکی آب، اندازه‌گیری‌ها نسبت به درجه حرارت استاندارد که همان ۲۵ درجه ‌سانتیگراد است بایستی اصلاح گردد. ‌هدایت ‌الکتریکی به ازای افزایش هر درجه سانتی­گراد تقریباً ۲ درصد افزایش می ‌یابد که می ‌توان آن را بصورت زیر نشان داد:

EC25 =[ECt-0.02 (t-25) ECt]

t: دمای آزمایش

‏واحدهای اندازه گیری هدایت الکتریکی

در سیستم متریک عبارتند از:

  1. ‏موس بر سانتی­متر که بصورت EC ‏نشان داده می شود.
  2. ‏میلی موس بر سانتی­متر که بصورت ۳۱۰ EC x ‏نشان داده می‌شود.
  3. میکرو موس بر سانتی­متر که بصورت ۶۱۰ EC x ‏نشان داده می‌شود.

µmhos/cm

 mhos/cm = 1000 mmhos/cm = 1000000 µmhos/cm

‏در سیستم بین المللی (SI) واحد زیمنس بر متر (S/m) مورد استفاده قرار می گیرد ‏که تبدیل آن را میتوان به­ صورت زیر نوشت:

Siemense/meter(S/m)=10 mmohs/cm

dS/m=mmhos/cm

هدایت الکتریکی آب باران بین  ۲ تا ۱۰۰ میکر وموس بر سانتی­متر تغییر می کند و ‏در آب‌های سطحی و زیرزمینی از حدود ۹۰ میلی موس بر سانتی­متر شروع شده و به چندین هزار میکروموس می‌رسد. هدایت الکتریکی آب دریاهای آزاد حدود ۹۰۰۰۰ ‏ میکروموس است که در دریاچه­‌های شور چندین برابر دریاهای آزاد است.

‏چنان­چه آنیون­‌ها و کاتیون­‌ها بر ‌حسب ‌میلی اکی والا‌ن در لیتر بیان شده باشد، ‌مجموع آن­‌ها باید با یکدیگر برابر بوده و یا اختلاف ناچیزی داشته باشند. هر قدر مقدار یون­‌های محلول در آب بیشتر باشد، اختلاف در مجموع ذکر شده نیز بیشتر است. در هر صورت اختلاف نباید بیش از ۳۰ باشد. درصد اختلاف را می‌توان از رابطه زیر محاسبه کرد:

 %E=[(A-C)÷(A+C)]×۱۰۰

A: جمع آنیون ها بر حسب میلی اکی والانت در لیتر(Cl,SO4,NO3,…)

C: جمع کاتیون ها بر حسب میلی اکی والانت در لیتر(Na,K, Mg,Ca,NH4)

نمودارهای مربوط به هدایت الکتریکی

نمودار هدایت الکتریکی و غلظت نمک

نمودار هدایت الکتریکی و غلظت نمک

نمودار هدایت الکتریکی و فشار اسمزی

محمّدحسین

دیدگاه کاربران ...

تعداد دیدگاه : 55

  1. توسط مهر

    سلام مهندس
    مباحث عمومی خیلی خوبی رو ارائه کردی، تشکر
    در این مطلب، به نظر میاد که تساوی دسی زیمنس بر متر باید با میلی موس برابر باشه:

    1 ppm = 1 mg/L = 1 part per million
    1 ppm = 1 mg/kg
    1 percent concentration = 10,000 ppm
    1mmolc = 1 meq/L (Hanson et al., 1999)
    meq/L = 10 x EC in mmhos/cm
    OP (osmotic pressure) = -0.36 x EC in mmhos/cm
    TDS mg/L = 640 x EC in millimhos/cm
    1 mhos/cm = 1000 mmhos/cm
    1 mmhos/cm = 1000 (µhos/cm
    1 Siemen/meter (S/m) = 10 mmhos/cm
    1 deci-Siemen/meter (dS/m) = 1 mmhos/cm
    1 dS/cm = 1 mhos/cm
    (Ayers and Westcot, 1976)

    اگه یه m دیگه پشت موس بذاری درست میشه
    موفق باشی

  2. توسط sogand

    سلام با تشکر از مطلب خوبی که گذاشتین. من یه درخواست داشتم ازتون تبدیل واحد میکرو زیمنس بر سانتی متر به میلی موس چطور حساب میشه اگه امکانش هست یا روی وب سایتتون قرار بدین یا برام میل کنید خیلی لطف می کنید

  3. توسط حجت

    سلام
    لطفا اگه امکان داره تبدیل واحدμs/cm به μgr/cm2 رو برام شرح بدین
    با تشکر
    حجت

    • توسط محمدحسین

      حقیقتش ربط این دو تا رو نمیدونم.
      اما اگر اشتباه نکنم μgr/cm2، واحدی برای بیان مقدار یون جذب شده در واحد سطح. مثلاً برای بیان شدت آلودگی هوا (ریزگرد ها) از این واحد استفاده میشه، برای تراکم استخوان هم از mgr/cm2 استفاده میش

  4. توسط احسان

    سلام لطفا منابع مطالبی که مینویسید رو هم اضافه کنید با تشکر

  5. توسط حسین

    با سلا م لطفأتبدیل EC به PPT را بگوئید

    • توسط محمدحسین

      تبدیل EC به PPT بی معنی است، لطفاً دقت کنید و بعد سؤال بپرسید. EC یک کمیت است و PPT یک واحد اندازه گیری، کمیت را که نمی توان به واحد تبدیل کرد؟

      بین ec و غلظت نمک های محلول رابطه ای به صورت TDS(ppm)=640 × EC(mmho/cm) وجود دارد که میشه ppm رو تبدیل کرد به PPT

  6. توسط alireza

    سلام
    رفرنس شکلهارو اگه امکان داره می خواستم
    ممنون

    • توسط محمدحسین

      اگر درست یادم مونده باشه باید مربوط به یکی از دو کتاب زیر باشن:

      – I.Shinberg و دیگران. ترجمه امین علیزاده. کیفیت آب در آبیاری

      – غلامعلی زاده آهنگر، احمد. کیفیت و ارزیابی کیفی آب آبیاری

  7. توسط Fateme

    سلام.مگه هدایت الکتریکی معکوس مقاومت نیست؟ پس چرا برای واحدش از همون عکس واحد مقاومت استفاده نمی کنیم؟

    • توسط محمدحسین

      اگر دقت کنید، در واحد هدایت الکتریکی از عبارت mhos استفاده شده است که در واقع معکوس ohm می باشد (البته بدون در نظر گرفتن s که برای راحتی تلفظ اضافه شده است).
      چون در اینجا میزان غلظت نمک ها در آب/خاک مهم است، پس باید این میزان در سطح سنجیده شود که از واحد mhos/cm یا Siemense/meter استفاده می شود

  8. توسط محسن

    سلام و ممنون از سایت خوبتون
    لطفا اگه pdf کتاب های رفرنس رودارید ایمیل کنید
    چون نتونستم دانلود کنم

    • توسط محمدحسین

      چه کتاب هایی رو میخواین؟
      دقیقاً اسم کتاب و نویسنده اش رو بگین اگر باشه ایمیل کنم یا لینک دانلودش رو بدم

  9. توسط مینا

    سلام مهندس جان
    زیمنس یعنی چی؟

  10. توسط جواد سهندی

    سلام ابتدا از اطلاعات مفید و جامع شما تشکر می کنم.میخواستم در صورت امکان در خصوص رابطه بین TDS و EC بیشتر برام توضیح بدین و اگر فرمول ذکر شده منبعی دارد بیان کنید تا در پایانامه خودم استفاده کنم. سوال دیگم این هستش که با اندازه گیری TDS چه فاکتورهای دیگه ای رو میشه از طریق ارتباط و فرمول بدست آورد؟
    از شما سپاس گذارم

    • توسط محمّدحسین

      احتمال بسیار زیاد یکی از دو کتاب زیر بوده. چون این کتاب ها رو از کتابخانه گرفته بودم الآن دسترسی ندارم تا بررسی کنم:

      – I.Shinberg و دیگران. ترجمه امین علیزاده. کیفیت آب در آبیاری
      – غلامعلی زاده آهنگر، احمد. کیفیت و ارزیابی کیفی آب آبیاری

      همچنین در کتاب آبیاری عمومی دکتر فرداد هم مطلب هست. اون دو کتاب بالا مطالب تخصصی تر و بیشتری دارن.

  11. توسط وحيد

    سلام مهندس
    من ميخواستم دزيمنس بر متر را به ميليمتر بر ساعت تبديل كنم ميشه راهنماييم كنيد؟ با سپاس

  12. توسط الهام

    با سلام.
    من یک نمونه آب دارم که اونو با EC سنج اندازه گرفتم، که بر حسب میلی زیمنس است.
    حالا اونو چطوری به دسی زیمنس بر متر تبدیل کنم؟

    • توسط محمّدحسین

      هر دسی زیمنس بر متر، یک دهم زیمنس بر متر هست
      هر میلی زیمنس بر متر هم که یک هزارم زیمنس بر متر هست.

      پس تقسیم میلی زیمنس بر متر بر 100 میشه دسی زیمنس بر متر

  13. توسط مجید

    مهندس من می خواستم تفاوت ppt , ppm رو در دستگاههای هدایت سنج بپرسم

  14. توسط ملینا

    ازتون میخوام درمورد این که چرا رادیواکتیو از سرب عبور نمیکنه بهم اطلاع بدید خواهشا

  15. توسط سیدحسین

    سلام ازمطلب شما در خصوص ec آب تشکر می کنم چون سالها بود که این کلمه را می شنیدم ولی نمی دانستم چیست

  16. توسط حسین

    با سلام اگه ممکنه برام توضیح بدید چطور میشه میلی اکی والانت بر لیتر را بهppm تبدیل کرد. با تشکر

    • توسط محمّدحسین

      براي تبديل mg/l به meq/l بايد mg/l (همون ppm) را به وزن اکی والانت (جرم مولکولی) عنصر تقسيم نمود.
      و قطعاً برای تبدیل میلی اکی والانت بر لیتر به ppm باید ضرب در اکی والانت کرد.

      مثلاً وزن اکی والانت سدیم 23 است، داریم:

      Na mg/l = 23 × meq/l

      شما می تونید اینجا وزن اکی والانت برخی از عناصر و ترکیبات رو ببینید.

  17. توسط علی

    سلام ی سوال داشتم
    هرmhoمعادل چند msهستش؟؟؟؟ممنون

  18. توسط حسین

    سلام.لطفا نحوه تبدیل میکرو زیمنس بر سانتی متر به دسی زیمنس بر متر را انجام فرمایید.

    • توسط محمّدحسین

      توضیحات لازم برای تمام تبدیل ها که خواستین در متن و نظرات آورده شده، یک محاسبه نیاز هست فقط

  19. توسط aarman

    من آب آشامیدنی رو آزمایش کردم که هدایت الکتریکی اون 62 میکروزیمنس بر سانتی متر بود آیا این آب قابل استفاده است یا نه؟ و آیا میتوان این عدد رو بر حسب ppm بیان کرد
    ممنون

  20. توسط فاطمه

    سلام
    چطور میشه میکرو زیمنس را به اهم سانتی متر تبدیل کرد؟

    • توسط محمّدحسین

      تو مبحث EC موس بر سانتیمتر داریم (موس برعکس اهم هست)، رابطه کلی اینه:
      dS/m=mmhos/cm

      بقیش هم ضرب و تقسیم

  21. توسط aa

    با سلام مقدار ec در آبهای زیر زمینی و سطحی چه تفاوتی باهم دارند آیا واحد انها با هم تفاوت دارد
    معمولا مقدار ecدر آبهای زیرزمینی در چه رنجی قرار دارد؟

  22. توسط الهه

    سلام میشه فرمول دقیق هدایت الکتریکی به ایملم بفرستین و واضح تر توضیح بدین متوجه نشدم
    اگر فرمول درصد رطوبت گیاه رو هم دارین بهم بدین ممنون میشم
    خیلی فوری
    با تشکر

  23. توسط ميلاد

    چگونه ميشه ميكرو زيمنس بر سانيمتر را در ميكرو موس در سانتي متر تبديل كرد و كدام ec آب چقدر بايد باشد تا يك آب سبك شود

  24. توسط آرزو گلزاری

    سلام
    من با دستگاه EC سنج کار میکنم
    واحدش روی صفحه mS است این واحد یعنی چی؟ یعنی میلی موس یا میلی زیمنس یا؟
    خواهش میکنم جواب بدید.

  25. توسط هنگام

    سلام.ممنون از مطالب جامعتون.سوالم اینه که چرا اسیدیته و قلیاییت رو برحسب واحد کربنات کلسیم بیان میکنن؟

    • توسط محمّدحسین

      غلظت آنیون های دیگر مانند فسفات و سیلیکات در مقایسه با غلظت سه یون کربنات، بی کربنات و هیدرو اکسید قابل صرف نظر کردن است.

  26. توسط mahsima

    سلام. من میزان NPK رو در خاک اندازه گیری کردم
    مقادیر فسفر و پتاسیم و نیتروژن
    برای مثال اگر مقدار پتاسیم 2 ppm باشه چطور میشه به میلی گرم در هر کیلوگرم تبدیلش کرد؟چون توی مقالات بر اساس این واحد اورده شده.ممنون میشم راهنماییم کنید/با سپاس فراوان

    • توسط محمّدحسین

      پی پی ام با میلی گرم در کیلوگرم برابر هست.
      یک PPM معادل با 1 میلی گرم از یک ماده در یک لیتر از یک مایع (mg/L)، یا 1 میلی گرم از یک ماده در یک کیلوگرم از یک ماده جامد، است(mg/kg). دقت کنید که میلی گرم بر کیلوگرم نه بر لیتر

  27. توسط سجاد

    سلام ممنون از مطالب جامعتون

  28. Comments are closed.

    لطفا قبل از ارسال سئوال یا دیدگاه سئوالات متداول را بخونید.
    جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
    دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
    دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.

    دیدگاه خود را بیان کنید

    Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.

جدیدترین محصولات